Adabiyotlar 622452 ta
Videodars 982 ta
Audiokitob 2205 ta

 

Mehmon va mehmondoʼstlik haqida maqollar

Rate this item
(2 votes)

Maqol deb xalqning ijtimoiy-tarixiy, hayotiy-maishiy tajribasi umumlashgan badiiy, obrazli mulohazalardan iborat hikmatli soʼzlarga aytiladi. Maqol oʼzbek tilida maqol, tojiklarda zarbulmasal, ruslarda poslovitsa, arablarda (jonli soʼzlashuvda) naql, turklarda ata soʼzi atamasi bilan yuritiladi. Maqol atamsi arabcha [قوڶ] – qavlun – gapirmoq, aytmoq soʼzidan olingan. Ushbu sahifada Mehmon va mehmondoʼstlik haqida maqollar keltirilgan

 

Betamiz mehmon mezbonni qistar.

Birinchi kun mehmon — oltin mehmon,
Ikkinchi kun — kumush,
Uchinchi kun — mis,
Uchdan oʼtsa — pes.

Borini bergan uyalmas.

Yoʼlli kishining mehmoni bir kelar.

Yoʼqcha guruch osh boʼladi,
Mehmon koʼngli shod boʼladi.

Kelguncha mehmon uyalar,
Kelgandan soʼng mezbon uyalar.

Kelish mehmondan, ketish mezbondan.

Kelmoq ixtiyor bilan,
Ketmoq ijozat bilan.

Mezbon borini qoʼysa,
Mehmon ozga sanamas.

Mehmon — aziz, mezbon — laziz.

Mehmon — atoyi xudo.

Mehmon joyi koʼz ustida.

Mehmon izzatda,
Mezbon xizmatda.

Mehmon kelar eshikdan,
Rizqi kelar teshikdan.

Mehmon kelgan uy — barakali.

Mehmon kelgan uyning chirogʼi ravshan.

Mehmon kelsa, pastga tush,
Palov bermoq ahdga tush.

Mehmon kelsa uchtakkina,
Uchib ketsa qushdakkina.

Mehmon kelsa choptirar,
Bor-yoʼgʼingni toptirar.

Mehmon kelsa, et pishar,
Et boʼlmasa, bet pishar.

Mehmon koʼrki — dasturxon.

Mehmon mezbonga aziz,
Mezbon — mehmonga.

Mehmon mehmonni sevmas,
Mezbon hammasini sevmas.

Mehmon nosi uch kundan keyin sasir.

Mehmon oz oʼtirar, koʼp koʼrar.

Mehmon oz oʼtirsa ham, koʼp sinar.

Mehmon — otangdan ulugʼ.

Mehmon soʼrab yemas.

Mehmon — uy egasining buzogʼi.

Mehmon — uyning ziynati.

Mehmonga osh qoʼy,
Ikki qoʼlini boʼsh qoʼy.

Mehmonga shirin soʼz ber.

Mehmonni siylagan itiga suyak tashlar.

Mehmonning itini tur dema.

Mehmonning ketishini soʼrama,
Kelishini soʼra.

Mehmonning oldida mushugingni pisht dema.

Mehmonning otini asl derlar,
Uch kundan soʼng sasir derlar.

Mehmonning oʼzi ham mehmon,
Soʼzi ham mehmon.

Mehmonxonang tor boʼlsa ham,
Mehri-diling keng boʼlsin.

Oyda kelganga — oyoq,
Kunda kelganga — tayoq.

Ochiq yuz — oshdan shirin.

Osh — mehmon bilan aziz.

Osh — egasi bilan shirin.

Supurilmagan uyga mehmon kelar.

Suhbat sevmagan tegirmon qurdirar,
Mehmon sevmagan bolasini urar.

Chaqirilmagan mehmon —
Sariq itdan yomon.

Chaqirilmagan qoʼnoq —
Yoʼnilmagan tayoq.

Shirin choying boʼlmasa,
Shirin tiling boʼlsin.

Shirin oshing boʼlmasin,
Shirin soʼzing boʼlsin.

Shirmoy noningni berma,
Shirin soʼzingni ber.

Erta borsang, et pishar.

Kechga qolsang, bet pishar.

Eshikdan kelganni it qopmas.

Yuzta siz-bizdan,
Bitta jiz-biz yaxshi.

Oʼzi kelgan mehmon — atoyi xudo,
Chaqirib kelgan mehmon — gadoyi xudo.

Qoʼnguncha qoʼnoq uyalar,
Qoʼngandan keyin — uy egasi.

Qoʼnoq bir kun qoʼnsa — kut,
Ikki kun qoʼnsa — yut.

Qoʼnoq oshi yoʼlga yaxshi.

Qoʼnoq toʼydim, deydi,
Uy egasi yoqtirmadi, deydi.

Qoʼnoq qoʼydan ham yuvvosh,
Moy bersang ham, yeyaveradi.

Qoʼnoqqa osh ber, otiga — yem.

Huragʼon it egasiga qoʼnoq keltirar.

Read 3433 times Last modified on Thursday, 19 December 2019 05:33