Fizik atamalar (364)
Masspektrometr - moddaning ionlashgan zarralarining massalari bo`yicha aniqlaydigan qurilma. Ionlar magnit maydonidan o`tayotganda yoki elektr maydonidan o`tayotganda to`g`ri chiziqli xarakat yo`nalishidan og`adi. Shu og`ish ion massasiga bog`liq. o`tish burchagi yoki masofasiga qarab (o`lchab) ion massasi aniqlaniladi.
Massa soni - kimyoviy elementning atom massasini yaxlidlab olingan qiymati. Masalan: litiy Li - 6, 999=7; mis Cu-63, 54=64; temir Fe - 55, 85=56. bunda litiyda 3 ta, misda 29 ta, temirda 26 ta proton bo`lib, litiyda 7-3=4 ta, misda 64-29=35 ta, temirda 30ta neytron borligini aniqlash mukin.
Massa defekti - erkin xoldagi zarrachalar massasi bilan shu zarrachalar birlashib yadro hosil qilgandagi massasi orasidagi farq.
Massa (lotincha - massa - bo`lak) - fizik moddaning inertsion va gravitatsion xususiyatlarini ifodalovchi fizik kattalik.
Manfiy qarshilik - elektr zanjiridan o`tayotgan tok ko`payganda zanjir bo`lagida kuchlanishning pasayishi. Zanjirning manfiy qarshilikka ega bo`lgan bo`lagi elektr energiyasini isrof qilmaydi, balki zanjirda energiya ortadi.
Manfiy temperatura - o`zgarmas umumlashgan koordinatada ichki energiya (U) o`zgarishiga entropiya (S) o`zgarishi manfiy bo`lgan sistemaning [ ] temperaturasi.
Manometr (yunoncha -manos - siyrak) - suyuqlik va gazlar bosimining o`lchaydigan asbob. manometrlar ishlash va tuzilishiga qarab: suyuqlikli, porshenli va deformatsion xillarga bo`linadi.
Maksvell tenglamasi - makroskopik elektrodinamikaning asosiy tenglamasi. «har qanday magnit maydoninng o`zgarishi, muhitda induktsiya EYuKni, elektr maydonining har qanday o`zgarishi magnit maydonini hosil qiladi» degan tushunchani matematik ifodasi.