Adabiyotlar 622452 ta
Videodars 982 ta
Audiokitob 2205 ta

 

Geografik atamalar (1685)

Thursday, 19 December 2019 00:00

Art, ort

Written by

Art, ort - qadimiy geografik termin, dovon demakdir. Art atamasi M. Qoshg`ariyning «Devonu lug`atit-turk» asarida, turkiy yozuvlardayoq uchraydi. Hozirgi vaqtda asosan geografik nomlar tarkibida qolgan. Art so`zidan tuzilgan joy nomlari Qirg`izistonda ayniqsa ko`p: Ayiqart, Og`achart, Qayinart, Qizilart, va boshqalar.

Thursday, 19 December 2019 00:00

Arna

Written by

Arna - suv, suv otsimi, suv oquvchi joy. Arna - Xorazmda bosh kanal. Nurota tog`lari etagida quruq o`zan, Qir- rizistonda soy, Qozog`istonda daryo o`zani arna deb atalgan. Joy nomlari tarkibida ko`p uchraydi.

Thursday, 19 December 2019 00:00

Arktika mintaqasi

Written by

Arktika mintaqasi - Shimo­liy qutb va uning atroflarini o`z ichiga olgan eng shimoliy geogra­fik mintaqa. Janubiy chegarasi eng iliq oyning 5 darajali izotermasiga to`g`ri keladi. Mintaqada Ark­tika sovuq sahrolari landshaftla­ri tarqalgan: ular sovuq iqlim, doimiy muzloqlar yoppasiga tarqalganligi, tuproqlarining yaxshi rivojlanmaganligi, biologik va geokimyoviy jarayonlar juda sust ekanligi bilan xarakterlanadi.

Thursday, 19 December 2019 00:00

Arktik tundra

Written by

Arktik tundra - tundra zonasining eng shimoliy zonachasi. Tun­dra tuproqlarida siyrak holda driadalar, qiyoq, momiqbosh, qutb lolaqizraldog`i, yo`sin va lishayniklar hamda bo`talar o`sadi.

Thursday, 19 December 2019 00:00

Arktika

Written by

Arktika (yunoncha arktikos - shimoliy) - Shimoliy qutbiy o`l­ka Arktikaning chegarasini 10 darajali iyul izotermasi bo`ylab o`tkaziladi. Arktikada muz sahrolari va tundra zonalari bor.

Thursday, 19 December 2019 00:00

Ariq

Written by

Ariq (ayriq so`zidan) -katta suvlar, daryo va soylardan ayrilgan shoxobcha. Katta ariq anhor deyiladi. Eski kanallarning ba`zilari hozir ham ariq deyiladi. Masalan, Toshkentda Zaxariq, Kaykovus arig`i, Xorazmda Yangiariq, Samarqand atrofida Polvonariq. Dalalarda ekinlarga suv berish uchun tortilgan juyaklar ham ariq deb ataladi.

Thursday, 19 December 2019 00:00

Arid o`lkalar

Written by

Arid o`lkalar - havoning sutkalik va fasliy haroratlari katta tafovut qiladigan, nisbiy hamda mutlaq namligi kam, yog`in-sochin juda oz (150-200 mm), quruq (cho`l va chala cho`l) iqlimli o`lkalar.

Thursday, 19 December 2019 00:00

Arid morfoskultura

Written by

Arid morfoskultura - cho`l, chalacho`l va quruq dashtlarda relief hosil qiluvchi tashqi omillar: shamolning ishi, nurash, vaqtinchalik oqar suvlarning ishi va boshqalar ta`sirida vujudga kelgan relief tipi. Misol: barxanlar, dyunalar, gryada qumlari, qo`ng qumlar, taqirlar, quruq o`zanlar, bedlendlar va h.k.