axloq to`zatish muassasalari - davlat organlari ozodlikdan maxrum qilish tarzida jazolashni amalga oshiradi. Mamalakat jinoiy-ijroiya muassasasi tarkibiga kiradi, ozodlikni cheklash, ozodlikdan maxrum qilish, kamok tarzidagi jazoni amalga oshirishni ta`minlaydi. Bunday muassasalarning kuyidagi tizimi mavjud: axloq to`zatish koloniyalarining turlari - tarbiya koloniyasi, kamokxona va davolash- axloq to`zatish muassasasi.

axloqshunoslik - axloqni jamiyat, zamon, insoniyat tarixi uchun namuna bo`la oladigan ijobiy hatti-harakatlar yigindisi sifatida baxolovchi ijtimoiy fan tarmogi.

axloqsizlik - axloq konun koidalariga xilof ish, hatti-harakat.

axloqsiz - yaxshi tarbiya kurmagan, axloq koidalariga buysunmaydigan, intizomsiz bola.

axloqiy ong - shaxga axloqiy me`yorlar va hulq-atvor koidalari to`g`risidagi nazariy bilimlarni berish asosida xosil qilinuvchi ong shakli.

axloqiy-ma`naviy me`yor - to`g`ri yoki noto`g`ri hulq-atvor va hatti- harakat xakidagi qarashlar tizimi bo`lib, u bir xil harakatlarni bajarishni talab qiladi va boshqalarni ta`kiklaydi.

axloqiy madaniyat - 1) borlikni axloqiy jixatdan anglash, baxolash va o`zgartirish uchun insonga imkoniyat yaratuvchi madaniyat turi; 2) insoniyatning axloqka oid madaniy tajribasini ifodalab, kishilar o`rtasidagi munosabatlarda qadriyatlarga, axloqiy me`yor va tamoyillarga amal qilishi hamda shaxsni o`z-o`zini muntazam takomillashtirib borishidan iborat ko`nikmalarni yigindisi.

axloq (lotincha "moralis" hulq-atvor) - 1) shaxsning o`zaro bir-biri, jamiyat a`zolariga nisbatan qabul qilingan me`yorlar asosidagi munosabatlari, hatti-harakatlari majmui, jamiyat tomonidan qabul qilingan hulq me`yorlari; 2) hulq-atvor, yurish-turish, tarbiya, adab. axloq ijtimoiy munosabatlar hamda shaxs hatti-harakatini tartibga yeoluvchi, muayyan jamiyat tomonidan tan olingan va rioya qilinishi zarur bo`lgan hulq-atvor koidalari, mezonlari yigindiei yeanaladi.